Διάστημα χωρίς σύνορα: 40 χρόνια από την αποστολή του Soyuz-Apollo
Η ιδέα της κοινής διαστημικής αποστολής ανήκε στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον. ΕΣΣΔ και ΗΠΑ έπρεπε να αναπτύξουν τους μηχανισμούς σύζευξης και να προσαρμόσουν τα συστήματα ραδιοεπικοινωνίας ώστε να βοηθήσουν αλλήλους σε περίπτωση ατυχήματος. Στις 19:12 της 17ης Ιουλίου 1975 το σοβιετικό διαστημόπλοιο Soyuz-19 με πλήρωμα τους Αλεξέι Λεόνοφ και Βαλέρι Κουμπάσοφ πραγματοποίησε τροχιακή σύζευξη με το αμερικανικό Apollo-18, στο οποίο βρίσκονταν οι αστροναύτες Τόμας Στάφορντ, Βανς Μπραντ και Ντικ Σλέιτον. Τότε δημιουργήθηκε η πρώτη, μια πρώιμη μορφή του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.
Όπως ανέφερε στην RBTH ο τιμημένος με τον τίτλο του Ήρωα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, επικεφαλής του Κέντρου εκπαίδευσης κοσμοναυτών, Γιούρι Λοντσακόφ, «με την πτήση αυτή αποδείχθηκε ότι και στη Γη και στο διάστημα είναι δυνατή η ειρηνική συνεργασία. Διαστημόπλοια διαφόρων τύπων, κατασκευασμένα με διαφορετικές τεχνολογίες, τα οποία εκτοξεύονται από διάφορα σημεία του πλανήτη, μπορούν να συναντηθούν και να συζευχθούν στο διάστημα».
Πώς άρχισαν όλα: Βότκα στο σκάφος
Τη δεκαετία του ΄60 η συνεργασία σοβιετικών και αμερικανών «διαστημικών» επιστημόνων περιοριζόταν μόνο σε συναντήσεις σε διεθνή συνέδρια. Πρώτη φορά ΕΣΣΔ και ΗΠΑ εξέτασαν τη δυνατότητα σύνδεσης επανδρωμένων διαστημοπλοίων τον Οκτώβριο του 1970. Δυο χρόνια μετά, τα κράτη υπέγραψαν συμφωνία για κοινή διαστημική πτήση βάσει του πειραματικού προγράμματος Soyuz-Apollo και προχώρησαν στην προετοιμασία του. Για πρώτη φορά οι επιστήμονες και κοσμοναύτες της ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ έκαναν την προετοιμασία των πληρωμάτων, όχι μόνο στη βάση τους, αλλά και στη βάση των συναδέλφων τους. Οι δυσκολίες που προέκυπταν αφορούσαν μόνο τη γλώσσα και τους υφιστάμενους τότε περιορισμούς για λόγους μυστικότητας.
Ωστόσο, μετά τη σύνδεση ο πάγος έσπασε. Στο διαστημόπλοιο οι κοσμοναύτες βρήκαν μια κοινή γλώσσα, κάνοντας μάλιστα και αστεία μεταξύ τους. Για παράδειγμα, όταν αμέσως μετά τη σύνδεση τα πληρώματα συναντήθηκαν μαζί, ο κυβερνήτης του Soyuz, Αλεξέι Λεόνοφ, μοίρασε σε όλους σωληνάρια με την επιγραφή «Βότκα», προτείνοντας κατά τη ρωσική παράδοση να πιούν πριν το φαγητό. Οι Αμερικάνοι κοιτάζονταν μεταξύ τους με αμφιβολία καθώς δεν επιτρεπόταν κάτι τέτοιο, αλλά μετά συμφώνησαν. Τα σωληνάρια αποδείχτηκε ότι δεν περιείχαν βότκα, αλλά τη γνωστή ρωσική παντζαρόσουπα μπορς. Ο Λεόνοφ είχε ετοιμάσει τις ψεύτικες ετικέτες από τη Γη.
Τα πληρώματα των άστρων: Οι άγρυπνοι του διαστήματος
Όταν το Soyuz βρισκόταν ήδη στην εξέδρα εκτόξευσης, οι ειδικοί εντόπισαν μια αστοχία στο τηλεοπτικό σύστημα του διαστημοπλοίου. Σε τροχιά πλέον, οι σοβιετικοί κοσμοναύτες έλαβαν από το κέντρο ελέγχου πτήσεων οδηγίες για την επισκευή του συστήματος μεταγωγής και εργάζονταν ολόκληρη τη νύχτα.
Αποδείχθηκε πως δεν κοιμούνταν ούτε οι Αμερικάνοι. Ένας άξονας μπλόκαρε στο μηχανισμό της μονάδας πρόσδεσης και αυτό δεν επέτρεπε στους αστροναύτες να περάσουν από το Apollo στο Soyuz. Η ιστορική συνάντηση θα μπορούσε και να μην πραγματοποιηθεί! Ωστόσο η νύχτα χωρίς ύπνο δεν πήγε άδικα και τα δυο πληρώματα κατόρθωσαν να απαλείψουν όλα τα προβλήματα. Φάνηκε εδώ η εμπειρία και η άριστη προετοιμασία των σοβιετικών και αμερικανών κοσμοναυτών. Πριν από αυτή την πτήση, ο Αλεξέι Λεόνοφ πραγματοποίησε πρώτος στον κόσμο έξοδο στο ανοιχτό διάστημα από το διαστημόπλοιο Voshod-2. Ο Τόμας Στάφορντ, κυβερνήτης του Apollo, είχε πραγματοποιήσει επανειλημμένα ελιγμούς προσέγγισης με τα διαστημόπλοια Gemini-6 και Gemini-9, κι επίσης έκανε το γύρο της Σελήνης 31 φορές.
Στη διάρκεια της πειραματικής πτήσης Soyuz-Apollo τα πληρώματα εκπλήρωσαν όλους του κύριους στόχους του προγράμματος: Έκαναν την προσέγγιση και σύζευξη των διαστημοπλοίων, τα δυο πληρώματα πέρασαν το ένα στο σκάφος του άλλου, εξασφάλισαν την επικοινωνία των κέντρων ελέγχου πτήσεων, διεξήγαγαν όλα τα προγραμματισμένα κοινά επιστημονικά πειράματα. Η «χειραψία στο διάστημα», όπως έμεινε στην ιστορία η αποστολή Soyuz-Apollo, ήταν ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα της εποχής και η αφετηρία της συνεργασίας των δυο υπερδυνάμεων στο διάστημα.
Πηγή
Post a Comment